Anasayfa
tarafından Bataklık.. bu kelimeyi ilk duyduğumuzda, hoşumuza gitmeyen bazı şeyler hissederiz. Ve aklımıza çamur ve pis kokulu, içine düşeni boğan, sulak sahalar gelir. Tarihin seyri içerisinde bilhassa batıda bataklıklar ve içinde yaşayan canlılardan nefret edildi.
Son zamanlardaki ilmî neticeler, çevremizde gördüğümüz bütün sanat eseri olan ekolojik çevrelerin abes ve boşuna yaratılmadığını, bataklıklarda da gözler önüne sermişdir. Bu mânada bataklık, mevsimlik sellerin getirdiği artıklarla biriktiği, sulak yer ve su birikintisinden ziyade suların toplanıp aktığı bîr kanalizasyon tesisatı olarak düşünülmektedir. Fakat biz bataklığı genel mânasıyla suların toplandığı bir arazi olarak kullanmayı tercih ediyoruz. Bataklıkların meydana gelişinin hikmetlerine kısaca bir göz atacak olursak, biyolojik çeşitlilik bunun başında gelir. İnsanların rahatsız ettiği ve nesilleri tükenmekle karşı karşıya kalan canlıların en az üçte biri bataklıklarda yaşamaktadır ve diğer bir çoğu da bunlara bağlı olarak hayatlarını devam ettirebilmektedirler. Ayrıca birçok vahşi hayvanların yaşadığı yer de bataklıklardır. Daha da önemlisi bataklıklar, çoğu canlı için beslenme, çiftleşme ve barınma yeridir. Nesillerini de buralarda devam ettirebilmektedirler. Kısacası bataklıklar tek hücrelilerden?memelilere kadar her gruptan birçok canlının birlikte bir denge içinde yaşadıkları yerlerdir. Bu gerçeği idrak edemeyen bazılarının bataklıkları kurutma çabalan sonunda birçok hayvan türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldılar. Bunlar arasında ağaçkakan, bazı balıkçıl türleri ve bataklık kartalı gibi hayvanları sayabiliriz. Bataklıkların aynı zamanda birçok ekonomik faydası da vardır. Bunlardan biri, sellere karşı son koruyucu engel olmaları ve fazla suları sünger gibi emmeleridir. Amerikada, okyanuslardan elde edilen karides, İstiridye, deniz tarağı, som balığı, ringe balığı, dilbalığı, yengeç, istakoz, torik ve mezit balığı gibi ürünlerden sadece son üçü hariç, diğerleri doğrudan bataklıklara bağımlı olan besin kaynaklarıdır. Georgia üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, kıyılarda bataklık teşkil edilerek kıyı balıkçılığı ve içme suyu elde etme konularında kilometre başına 5.000 ile 15.000 dolar arasında bir gelir elde edilmiştir. Brookhaven Milli laboratuvarı tarafından; bataklıkların, yeraltı sularını tabii ve suni atık maddelerden temizlemesi konusunda yapılan bir araştırmada, kıyıda suni bir bataklık meydana getirilmiş ve günde 75.000 litre temiz su elde edilmiştir. 1960'larda Kıssimmee ırmağı kıyısında 160 km2 bataklık kurutulmuştur. Bunun yanısıra toprak sahipleri de 80 km2 araziyi daha kurutmuşlardır. Bundan sonra ırmak kenarında yaşayan ördek ve su tavuğu sayısı yüzde 93 ve bataklık kuşlarının yüzde 90 nisbetinde eksildiği müşahede edilmiştir. Şimdi Kıssimmee ırmağının döküldüğü Okeechobee gölündeki bataklığı kurutma ve temizleme yerine, bataklığa ırmaktan daha fazla su gönderme çalışmaları yapılmaktadır. Bataklıkların ekolojik dengedeki önemi birinci derecede içinde yetişen sazlıklardan ve su bitkilerinden ileri gelir. Sazlıklar çok sık olduğundan bunların arasında yaşayan su kuşları çok rahat korunur. Sazların kökleri ise kirli suları temizleyen filtreler olarak iş görür. Su böcekleri ve solucanlarla beslenen balık ve kurbağalar, kuş ve memelilere gıda olur. Çok küçük organizmalar ise su böceklerinin gıdası olur ve böylece gıda zinciri tamamlanarak herkesin rızkı gönderilmiş olur. Genellikle menfi bir intiba bırakan bataklıkların da, yeryüzünün ekolojik dengesinde önemli bir yerinin olduğu hayat hâdisesine çok farklı ve olağanüstü bir şekilde sahne olduğunun anlaşıldığı günümüzde, artık bataklıklara olan bakışımızın yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Oralarda boşuna yaratılmamış ve insandan, kurtulmak değil korunmak vazifesini beklemektedir.
Son zamanlardaki ilmî neticeler, çevremizde gördüğümüz bütün sanat eseri olan ekolojik çevrelerin abes ve boşuna yaratılmadığını, bataklıklarda da gözler önüne sermişdir. Bu mânada bataklık, mevsimlik sellerin getirdiği artıklarla biriktiği, sulak yer ve su birikintisinden ziyade suların toplanıp aktığı bîr kanalizasyon tesisatı olarak düşünülmektedir. Fakat biz bataklığı genel mânasıyla suların toplandığı bir arazi olarak kullanmayı tercih ediyoruz. Bataklıkların meydana gelişinin hikmetlerine kısaca bir göz atacak olursak, biyolojik çeşitlilik bunun başında gelir. İnsanların rahatsız ettiği ve nesilleri tükenmekle karşı karşıya kalan canlıların en az üçte biri bataklıklarda yaşamaktadır ve diğer bir çoğu da bunlara bağlı olarak hayatlarını devam ettirebilmektedirler. Ayrıca birçok vahşi hayvanların yaşadığı yer de bataklıklardır. Daha da önemlisi bataklıklar, çoğu canlı için beslenme, çiftleşme ve barınma yeridir. Nesillerini de buralarda devam ettirebilmektedirler. Kısacası bataklıklar tek hücrelilerden?memelilere kadar her gruptan birçok canlının birlikte bir denge içinde yaşadıkları yerlerdir. Bu gerçeği idrak edemeyen bazılarının bataklıkları kurutma çabalan sonunda birçok hayvan türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldılar. Bunlar arasında ağaçkakan, bazı balıkçıl türleri ve bataklık kartalı gibi hayvanları sayabiliriz. Bataklıkların aynı zamanda birçok ekonomik faydası da vardır. Bunlardan biri, sellere karşı son koruyucu engel olmaları ve fazla suları sünger gibi emmeleridir. Amerikada, okyanuslardan elde edilen karides, İstiridye, deniz tarağı, som balığı, ringe balığı, dilbalığı, yengeç, istakoz, torik ve mezit balığı gibi ürünlerden sadece son üçü hariç, diğerleri doğrudan bataklıklara bağımlı olan besin kaynaklarıdır. Georgia üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, kıyılarda bataklık teşkil edilerek kıyı balıkçılığı ve içme suyu elde etme konularında kilometre başına 5.000 ile 15.000 dolar arasında bir gelir elde edilmiştir. Brookhaven Milli laboratuvarı tarafından; bataklıkların, yeraltı sularını tabii ve suni atık maddelerden temizlemesi konusunda yapılan bir araştırmada, kıyıda suni bir bataklık meydana getirilmiş ve günde 75.000 litre temiz su elde edilmiştir. 1960'larda Kıssimmee ırmağı kıyısında 160 km2 bataklık kurutulmuştur. Bunun yanısıra toprak sahipleri de 80 km2 araziyi daha kurutmuşlardır. Bundan sonra ırmak kenarında yaşayan ördek ve su tavuğu sayısı yüzde 93 ve bataklık kuşlarının yüzde 90 nisbetinde eksildiği müşahede edilmiştir. Şimdi Kıssimmee ırmağının döküldüğü Okeechobee gölündeki bataklığı kurutma ve temizleme yerine, bataklığa ırmaktan daha fazla su gönderme çalışmaları yapılmaktadır. Bataklıkların ekolojik dengedeki önemi birinci derecede içinde yetişen sazlıklardan ve su bitkilerinden ileri gelir. Sazlıklar çok sık olduğundan bunların arasında yaşayan su kuşları çok rahat korunur. Sazların kökleri ise kirli suları temizleyen filtreler olarak iş görür. Su böcekleri ve solucanlarla beslenen balık ve kurbağalar, kuş ve memelilere gıda olur. Çok küçük organizmalar ise su böceklerinin gıdası olur ve böylece gıda zinciri tamamlanarak herkesin rızkı gönderilmiş olur. Genellikle menfi bir intiba bırakan bataklıkların da, yeryüzünün ekolojik dengesinde önemli bir yerinin olduğu hayat hâdisesine çok farklı ve olağanüstü bir şekilde sahne olduğunun anlaşıldığı günümüzde, artık bataklıklara olan bakışımızın yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Oralarda boşuna yaratılmamış ve insandan, kurtulmak değil korunmak vazifesini beklemektedir.
