Anasayfa
tarafından Uzay mühendisliği, dünya çevresindeki hava-uzaydan ekonomik, bilimsel ve teknolojik amaçlı hizmet ve ürün sağlamayı maçlayan bir mühendislik dalıdır. Uzay mühendisleri sivil ve askeri kuruluşlarda, dünya çevresinde yörüngeye konacak insanlı ve insansız hava-uzay araçlarını ve bunları yörüngeye koyacak roketleri tasarlayan ve inşa eden, görev ve yol planlarını hesaplayan, sürekli kontrol ederek, görevlerini yerine getirmelerini sağlayan mühendislerdir. Ayrıca, hava-uzay araçlarında (uçak, helikopter, roket, füze, uydu vs) yapılacak bilimsel ve teknolojik amaçlı deneylerin gerçekleştirilmesinde de görev alırlar.
Türkiye'de uzay mühendisliği bölümü Türkiye'de sadece İstanbul Teknik Üniversitesi'nde bulunan Uzay Mühendisliği bölümü, 1986 yılında Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi'nde kuruldu.[kaynak belirtilmeli] Bölümün o zamanki adı "Uzay Bilimleri" idi. İlk yıllarda 10 öğrenci alınan bölümün kontenjanı bugün 50'dir. Alınan derslerin en az %30'unun İngilizce olması zorunluluğu vardır. Bununla birlikte İTÜ senatosunun aldığı %100 ingilizce eğitime geçiş kararıyla birlikte tam ingilizce eğitime geçen ilk İTÜ bölümüdür.[kaynak belirtilmeli] Birkaç yıl içinde %100 ingilizce uzay mühendisliği programına öğrenci kabul edilecektir. Bölüm, ABET(Accreditation Board for Engineering and Technology) 2000 ölçütlerine göre değerlendirilmiş ve eşdeğerlik almıştır.[kaynak belirtilmeli] Bu bölümü veya Uçak mühendisliği bölümünü başarılı bitiren öğrenciler Uçak-Uzay mühendisliği yüksek lisans programına devam edebilirler.[kaynak belirtilmeli] Öne çıkan dersler Çoğu seçmeli ders olmakla beraber uzay mühendisliği öğrencilerinin aşağıdaki dersleri alabilmeleri mümkündür: zorunlu dersler; temel mühendislik dersleri ile birlikte, Bilgisayarla teknik resim, dinamik, akışkanlar mekaniği, Elektrik Devre Temelleri, Malzeme bilimi, ısı geçişi, termodinamik, aerodinamik, statik, mukavemet, Design of machine elements(makina elemanları tasarımı), Yanma Esasları, hava uzay yapıları, ölçme tekniği, Numerical Methods, Automatic Control, deneysel mühendislik, Compressible Aerodynamics, yörünge mekaniği, Composite Materials, Atittute Determination and Control, Rocket Propulsion, Space Environment, spacecraft communication, spacecraft system design. seçmeli dersler; yapı tasarımı, taşınım fenomeni, uçuş deneyimleri, hesaplamalı aerodinamik, sayısal kontrol tasarımı, robotiğe giriş, robotik kontrol sistemleri, uzayaracı sistem tasarımı, makina imal usulleri, aeroelastisite, sistem dinamiği, Motorlar, Gaz Türbinleri, Uçak Hidrolik Sistemleri, Aviyonik Sistemler, Satellite Communications, Analog Haberleşme, yapay zeka, mikroişlemci sistemleri, Elektromagnetik Alanlara Giriş, Güdüm Kontrol ve Seyrüsefer, Uçak Bordo Aletleri, Uçak Yapıları, İmal usulleri, Havayolu İşletmeciliği... Çalışma Alanları Uzay mühendisleri, havacılık-uzay alanıdaki kuruluşlarda, birçok ar-ge ve ileri teknoloji geliştirme şirketlerinde ve bilişim sektöründe; ülkemizde, Kara ve Hava Kuvvetlerinde ana bakım üstlerinde, TAİ'de, TEİ'de, THY'de, Roketsan'da, Aselsan'da, robotik-mekatronik alanındaki kuruluşlarda, Tübitak-SAGE'de, Tübitak-Uzay'da, Tubitak-Mam'da, Havelsan'da, Savunma Sanayi Müsteşarlığı'nda, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nde, MKE'de ve özel bazı havayolu şirketlerinde temel elemanlar olarak çalışabilecekleri gibi eğitimleri sırasında almış oldukları temel makine mühendisliği bilgileri sayesinde otomotiv gibi makine mühendisliği sahalarında da çalışmaktadırlar. Bölüm Öğrencilerinin Başarıları ABD'de Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü'nce (American Institute of Aeronautics and Astronautics, AIAA) her yıl gerçekleştirilen uluslararası Tasarla/Yap/Uçur (Design/Build/Fly, DBF) yarışmasına altı yıldır katılan öğrenciler çeşitli dereceler almıştır.[kaynak belirtilmeli] Son olarak, 12-13 Nisan 2006 tarihinde yapılan yarışmada, 49 takım arasından ABD'nin yüksek prestijli birçok üniversitesini geride bırakarak 5. olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Aynı zamanda, yarışmadaki en hafif uçak ve en düşük maliyet kategorisinde de 3. sırayı almıştır.[kaynak belirtilmeli] Türkiye'de üretilen ilk yerli uydu İTÜpSAT1 bugün uzaya fırlatılıyor Uzun süredir itü uçak-uzay bilimleri fakültesinde uçak-uzay mühendisliği yüksek lisans öğrencileri tarafından yürütülen uydu projesi tamamlanmıştır. İTÜ'nün ilk uydusu İTÜ-PSAT1, 23 Eylül 2009 tarihinde Hindistan'ın Sriharikota bölgesindeki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden, Hindistan tarafından üretilen Oceansat-2 uydusu yanında 4 Alman ve 1 İsviçre uydusuyla birlikte PSLV C-14 roketiyle yörüngeye oturtuldu. İTÜpSAT1'in gönderdiği işaret sinyali (beacon) ilk olarak fırlatmadan bir süre sonra, California Polytechnic Üniversitesi tarafından alındı. İstanbul Teknik Üniversitesi'ndeki yer istasyonu da saat 12:32'de ilk olarak uydu ile bağlantı kurup işaret sinyalini almayı başardı. Araştırma projeleri TCN-235 Uçağı için Flutter Çözümlemesi, ASELSANFlutter Çözümlemesi, ASELSAN T-41D Uçaklarında Flutter Analizi, 2. HİBM Mikro Uydu Tasarımı; İTÜpsat-1 Uydu izleme anteni Roket teknolojileri Hava-Uzay elektroniği ve optik sistemler Uydu dinamiği ve kontrolü Robot sistemlerinin tasarımı Paralel ve gerçek zamanda veri işleme Karmaşık yapılar etrafında N-S Denklemlerinin hassas olarak çözümü (TÜBİTAK-COST) Sayısal akışkanlar dinamiği olanaklarının geliştirilmesi (Araştırma Fonu) Dış yapı-gövde aerodinamiği etkileşimi EUCLID RTP II-3 projesinde yapay zeka geliştirme (TÜBİTAK-MSB) Telemanipülatör tasarımı ve kontrolü Laser ile ölçüm ve izleme sistemleri İTÜ trisonik laboratuarı için ölçme sistemlerinin geliştirilmesi (Araştırma Fonu) Üç boyutlu şok dalgası sınır tabaka etkileşimi Hesaplamalı Elektromanyetik ile Radar Kesit Hesabı İTÜ 150mm x 150mm Trisonik Rüzgar Tünelinin Uluslararası Validasyonu, İTÜ Araştırma Fonu Projesi, AFS-1505 Akış Ayrılması, Şok Dalgası ve Sınır Tabaka Etkileşimleri NATO Projesi, NATO-RTO 127 Havacılık Araştırma Geliştirme Uygulama Projesi, DPT Projesi Düşük çarpışma rejimindeki plazmaların gözden geçirilmiş neoklasik teorisi: Sonlu Larmor yarıçapı ve ataletin rolü Uçak ve Uzay Mühendislik Eğitim ve Öğretiminin Nitelik ve Nicelik Yönünden Araştırılması ve eniyileştirilmesi, İTÜ Araştırma Projesi Yakin iz bolgesi instabilitilerinin Akimalti Küt cisim kullanilmasi ile kontrolu NATO CRG 89-427 Keyfi Geometriye Sahip Cisimler Etrafındaki Vizkoz Üç Boyutlu Ayrılmalı Akış Simülasyonu İTÜ Araştırma Fonu Projesi, Proje No: 978 Uydu Tasarımı Amacına Yönelik Uydu Elemanlarının Modellenmesi, İTÜ Akış Ayrılması, Şok dalgası Sınır Tabaka Etkileşimi, NATO... Laboratuvar olanakları Trisonik Araştırma Merkezi (TAM) Trisonik rüzgar tünelleri Üç sesaltı rüzgar tüneli Ölçüm ve görüntüleme sistemleri Uzay Sistemleri Tasarım ve Test Lab. Uydu İletişim-Yer İstasyonu Lab. Döner Kanatlı Hava Araçları Mükemmeliyet Merkezi (ROTAM) Yüksek Performanslı Hesaplama ve Sanal Gerçeklik Lab. Gümüşsuyu Sesaltı Rüzgar Tüneli Trisonik Araştırma Merkezi Lab. Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Lab. Kompozit ve Yapı Lab. Kontrol ve Aviyonik Lab. Tersine Mühendislik ve Hızlı Prototip Lab. Uzay sistemleri laboratuarı Elektronik ölçü ve deney aletleri Mikroelektronik ve mikromekanik cihazlar Isıl Vakum Odası Değişik aviyonik teçhizatlar Hesaplamalı Akışkanlar Mekaniği Laboratuarı PVM ve MPI ile Paralel Hesaplama Linux iş istasyonlar topluluğu 100 Mbit haberleşme
Türkiye'de uzay mühendisliği bölümü Türkiye'de sadece İstanbul Teknik Üniversitesi'nde bulunan Uzay Mühendisliği bölümü, 1986 yılında Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi'nde kuruldu.[kaynak belirtilmeli] Bölümün o zamanki adı "Uzay Bilimleri" idi. İlk yıllarda 10 öğrenci alınan bölümün kontenjanı bugün 50'dir. Alınan derslerin en az %30'unun İngilizce olması zorunluluğu vardır. Bununla birlikte İTÜ senatosunun aldığı %100 ingilizce eğitime geçiş kararıyla birlikte tam ingilizce eğitime geçen ilk İTÜ bölümüdür.[kaynak belirtilmeli] Birkaç yıl içinde %100 ingilizce uzay mühendisliği programına öğrenci kabul edilecektir. Bölüm, ABET(Accreditation Board for Engineering and Technology) 2000 ölçütlerine göre değerlendirilmiş ve eşdeğerlik almıştır.[kaynak belirtilmeli] Bu bölümü veya Uçak mühendisliği bölümünü başarılı bitiren öğrenciler Uçak-Uzay mühendisliği yüksek lisans programına devam edebilirler.[kaynak belirtilmeli] Öne çıkan dersler Çoğu seçmeli ders olmakla beraber uzay mühendisliği öğrencilerinin aşağıdaki dersleri alabilmeleri mümkündür: zorunlu dersler; temel mühendislik dersleri ile birlikte, Bilgisayarla teknik resim, dinamik, akışkanlar mekaniği, Elektrik Devre Temelleri, Malzeme bilimi, ısı geçişi, termodinamik, aerodinamik, statik, mukavemet, Design of machine elements(makina elemanları tasarımı), Yanma Esasları, hava uzay yapıları, ölçme tekniği, Numerical Methods, Automatic Control, deneysel mühendislik, Compressible Aerodynamics, yörünge mekaniği, Composite Materials, Atittute Determination and Control, Rocket Propulsion, Space Environment, spacecraft communication, spacecraft system design. seçmeli dersler; yapı tasarımı, taşınım fenomeni, uçuş deneyimleri, hesaplamalı aerodinamik, sayısal kontrol tasarımı, robotiğe giriş, robotik kontrol sistemleri, uzayaracı sistem tasarımı, makina imal usulleri, aeroelastisite, sistem dinamiği, Motorlar, Gaz Türbinleri, Uçak Hidrolik Sistemleri, Aviyonik Sistemler, Satellite Communications, Analog Haberleşme, yapay zeka, mikroişlemci sistemleri, Elektromagnetik Alanlara Giriş, Güdüm Kontrol ve Seyrüsefer, Uçak Bordo Aletleri, Uçak Yapıları, İmal usulleri, Havayolu İşletmeciliği... Çalışma Alanları Uzay mühendisleri, havacılık-uzay alanıdaki kuruluşlarda, birçok ar-ge ve ileri teknoloji geliştirme şirketlerinde ve bilişim sektöründe; ülkemizde, Kara ve Hava Kuvvetlerinde ana bakım üstlerinde, TAİ'de, TEİ'de, THY'de, Roketsan'da, Aselsan'da, robotik-mekatronik alanındaki kuruluşlarda, Tübitak-SAGE'de, Tübitak-Uzay'da, Tubitak-Mam'da, Havelsan'da, Savunma Sanayi Müsteşarlığı'nda, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nde, MKE'de ve özel bazı havayolu şirketlerinde temel elemanlar olarak çalışabilecekleri gibi eğitimleri sırasında almış oldukları temel makine mühendisliği bilgileri sayesinde otomotiv gibi makine mühendisliği sahalarında da çalışmaktadırlar. Bölüm Öğrencilerinin Başarıları ABD'de Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü'nce (American Institute of Aeronautics and Astronautics, AIAA) her yıl gerçekleştirilen uluslararası Tasarla/Yap/Uçur (Design/Build/Fly, DBF) yarışmasına altı yıldır katılan öğrenciler çeşitli dereceler almıştır.[kaynak belirtilmeli] Son olarak, 12-13 Nisan 2006 tarihinde yapılan yarışmada, 49 takım arasından ABD'nin yüksek prestijli birçok üniversitesini geride bırakarak 5. olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Aynı zamanda, yarışmadaki en hafif uçak ve en düşük maliyet kategorisinde de 3. sırayı almıştır.[kaynak belirtilmeli] Türkiye'de üretilen ilk yerli uydu İTÜpSAT1 bugün uzaya fırlatılıyor Uzun süredir itü uçak-uzay bilimleri fakültesinde uçak-uzay mühendisliği yüksek lisans öğrencileri tarafından yürütülen uydu projesi tamamlanmıştır. İTÜ'nün ilk uydusu İTÜ-PSAT1, 23 Eylül 2009 tarihinde Hindistan'ın Sriharikota bölgesindeki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden, Hindistan tarafından üretilen Oceansat-2 uydusu yanında 4 Alman ve 1 İsviçre uydusuyla birlikte PSLV C-14 roketiyle yörüngeye oturtuldu. İTÜpSAT1'in gönderdiği işaret sinyali (beacon) ilk olarak fırlatmadan bir süre sonra, California Polytechnic Üniversitesi tarafından alındı. İstanbul Teknik Üniversitesi'ndeki yer istasyonu da saat 12:32'de ilk olarak uydu ile bağlantı kurup işaret sinyalini almayı başardı. Araştırma projeleri TCN-235 Uçağı için Flutter Çözümlemesi, ASELSANFlutter Çözümlemesi, ASELSAN T-41D Uçaklarında Flutter Analizi, 2. HİBM Mikro Uydu Tasarımı; İTÜpsat-1 Uydu izleme anteni Roket teknolojileri Hava-Uzay elektroniği ve optik sistemler Uydu dinamiği ve kontrolü Robot sistemlerinin tasarımı Paralel ve gerçek zamanda veri işleme Karmaşık yapılar etrafında N-S Denklemlerinin hassas olarak çözümü (TÜBİTAK-COST) Sayısal akışkanlar dinamiği olanaklarının geliştirilmesi (Araştırma Fonu) Dış yapı-gövde aerodinamiği etkileşimi EUCLID RTP II-3 projesinde yapay zeka geliştirme (TÜBİTAK-MSB) Telemanipülatör tasarımı ve kontrolü Laser ile ölçüm ve izleme sistemleri İTÜ trisonik laboratuarı için ölçme sistemlerinin geliştirilmesi (Araştırma Fonu) Üç boyutlu şok dalgası sınır tabaka etkileşimi Hesaplamalı Elektromanyetik ile Radar Kesit Hesabı İTÜ 150mm x 150mm Trisonik Rüzgar Tünelinin Uluslararası Validasyonu, İTÜ Araştırma Fonu Projesi, AFS-1505 Akış Ayrılması, Şok Dalgası ve Sınır Tabaka Etkileşimleri NATO Projesi, NATO-RTO 127 Havacılık Araştırma Geliştirme Uygulama Projesi, DPT Projesi Düşük çarpışma rejimindeki plazmaların gözden geçirilmiş neoklasik teorisi: Sonlu Larmor yarıçapı ve ataletin rolü Uçak ve Uzay Mühendislik Eğitim ve Öğretiminin Nitelik ve Nicelik Yönünden Araştırılması ve eniyileştirilmesi, İTÜ Araştırma Projesi Yakin iz bolgesi instabilitilerinin Akimalti Küt cisim kullanilmasi ile kontrolu NATO CRG 89-427 Keyfi Geometriye Sahip Cisimler Etrafındaki Vizkoz Üç Boyutlu Ayrılmalı Akış Simülasyonu İTÜ Araştırma Fonu Projesi, Proje No: 978 Uydu Tasarımı Amacına Yönelik Uydu Elemanlarının Modellenmesi, İTÜ Akış Ayrılması, Şok dalgası Sınır Tabaka Etkileşimi, NATO... Laboratuvar olanakları Trisonik Araştırma Merkezi (TAM) Trisonik rüzgar tünelleri Üç sesaltı rüzgar tüneli Ölçüm ve görüntüleme sistemleri Uzay Sistemleri Tasarım ve Test Lab. Uydu İletişim-Yer İstasyonu Lab. Döner Kanatlı Hava Araçları Mükemmeliyet Merkezi (ROTAM) Yüksek Performanslı Hesaplama ve Sanal Gerçeklik Lab. Gümüşsuyu Sesaltı Rüzgar Tüneli Trisonik Araştırma Merkezi Lab. Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Lab. Kompozit ve Yapı Lab. Kontrol ve Aviyonik Lab. Tersine Mühendislik ve Hızlı Prototip Lab. Uzay sistemleri laboratuarı Elektronik ölçü ve deney aletleri Mikroelektronik ve mikromekanik cihazlar Isıl Vakum Odası Değişik aviyonik teçhizatlar Hesaplamalı Akışkanlar Mekaniği Laboratuarı PVM ve MPI ile Paralel Hesaplama Linux iş istasyonlar topluluğu 100 Mbit haberleşme
