Sıhhat ve Sigara

Sigara, tütünün ve kağıdının yanmasıyla hasıl olan dumanın inhale edilmesi (akcigerlere çekilmesi) ile keyf veren bir maddedir. Tütün dumanı gaz-buhar ve küçük partiküllerden müteşekkil bir karışımdır. Dumanın içerisinde son araştırmalara göre, 3000?den fazla bulunan toxic (zehirli) maddelerden en önemlileri şöyle sıralanabilir.

1 - NİKOTiN: (Beta-tetrahydro-methyl pirodyl.pyridyn): Tütünde ortalama % 2 nisbetinde bulunan nikotin çok zehirlidir. Deri altına yapılan 8 damla nikotin bir atı 4 dakikada öldürür. Tütün dumanında nikotin oranı % 0,05 kadardır. Dumanı in- hale edilmeyen bir tek sigaradan sadece 7 mg. nikotin alınır, halbuki duman akciğerlere sevk edilirse bu miktar 35 mg?a yükselir. 50 mg. nikotini alışmamış kimseler aniden alırsa öldürücüdür. Daha düşük dozda meydana gelen akut (lad) tütün (hikotin) zehirlenmesi denen durumda ise: Baş ağrısı, kusma-bulantı, başdönmesi, ishaller, bulanık görme, foto fobi, işitme bozukluğu v.s. olur. Bu durum tütün kullanmayanların yoğun sigara dumanı olan odalarda bir müddet kalması ile meydana gelebiir Bir tek sigarada 200-2400 mikrogram nikotin vardır. Nikotin başlangıçta otonom sinir sistemini geçici olarak uyarır, daha sonra hem otonom, hem de merkezi sinir sistemi üzerinde deprasyon yapar. ilk anlarda (stimülasyon esnasında) merkez; sinir sistemi ve endokrin guddelerin de uyarılması sonucu glikojen glikoza çevrilerek kişi kendini canlı, güçlü ve yorgun değilmiş gibi hisseder. Nikotin karaciğerde parçalanarak atılır. Bu sebeple karaciğer yetersizliği hallerinde ilave bir yük dlur. Fıtratın bir müdafaa mekanizması olarak, bu hallerde hastalığın ilk belirtisi olan sigaraya karşı tiksinti meydana gelir. Koroner damarların (kalb damarları) sklerozu (damar sertliği)nun en önemli sebebidir. Umumiyetle tütün kullanananlarda meydana gelen ve tütünle alakası katI olarak isbat edilmiş olan, tromboaginitis obliterans denen; genellikle bacaklarda, damarların daralması neticesi başlangıçta kıl dökülmesi, zayıflama, ayak hissiyatının bozulması, soğuması, bacakta yaralar meydana gelmesi,bacakta dayanılmaz ağrılar ve en sonunda da gangrenle bacağı kesilmeye kadar götüren bir hastalığın baş sebebidir. Damar yaralanmaları sigara tiryakilerinde çok geç iyileşir. Bu kişilerde sinir sistemi ve bazı endokrin hastalıklar çok sık görülür. İki sigaradaki nikotin insana zerk edilirse ölümüne sebeb olur. 2 - TAHRİŞ EDİCİ MADDELER: Aldehidler: Formol, propilen, etilen, amonyak, kodminyum v.s. Tütünün işlenmesinden sonra elde edilen mamulün cinsine göre duman alkalı (pipo, püro v.s.) veya asiddir (sigara gibi). Alkali maddeler (dumanları) daha fazla tahrişe sebeb olur. Tahriş (had ve müzmin tahriş olmak üzere) iki çeşiddir: Önemli olan kronik tahriştir. Tiryakilerde farenjit, larenjit (ses kısıklığına sebeb olur) akut bronşit, müzmin bronşit (K.O.A.H) ve daim? tahriş neticesi bronş ve akciğer kanserleri çok sık görülür. Prof. Dr. İlhan Vidinelin bu mevzudaki tesbiti şöyledir: 20 yıl ard arda günde bir paket sigara içen şahsın akıbeti eğer daha evvel bronş veya akciğer kanseri imdada yetişmez ve ölmezse çok kötü kronik obstrüktif akciğer hastalığı (K.O.A.Hadır. Kişi geriye kalan kısacık ömrünü nefes darlığı içinde geçirir; o daha beş-on adım atmadan nefes nefese kalır, oturup dinlenmediği takdirde bir adım daha atamaz. Bu durumu her geçen gün daha da bozulur, kalbi de etkilenerek hastalanır ve kişi kısa sürede ölür. 3 - DOKULARA OKSİJEN TAŞINMASINI ENGELLEYEN MADDELER: CO (Karbonmonoksid) siyanürasidi, piridin v.s. * Şehir dışı temiz havadaki CO miktarı 4?7 ppm (milyoncfaki parçacık sayısı); Büyük şehirlerdeki ekzos gazı ile kirlenmiş caddelerdeki CO miktarı 100?1000 ppm; sigara dumanında bulunan CO miktarı ise 20.000 ppmdir. Temiz havada bulunan kişinin kanındaki COHb oranı % 2?1, havalı büyük şehir caddelerinde bir saat gezildiğinde kandaki COHb oranı % 3, 5 saat gezildiğinde % 15; tamamen içilmiş bir sigaranın tesiriyle kandaki COHb oranı % 2 ? püronun içilmesi ile %8 olur. Günde 20-30 sigara içenlerde COHb seviyesi % 10 civarında bulunur. Günde 35-40 sigara içenler- de diş yuvalarında biriken CO 50 ppm?dir. Bu değer, sanayide 8 saatlik çalışma neticesi sebeb olabileceği ortam kirliliğinin kanunlarla belirlenen en üst sınırıdır. Bir tek sigaranın sebeb olduğu COI-lb?nin kandan temizlenmesi için 6 saate ihtiyaç vardır. Günde 1?1,5 paket sigara içen kişinin 8?15 saat sigara içmese bile kanındaki COHb seviyesi ancak % 4,5a inebilmektedir. 4- KANSEROJEN MADDELER: Aromatik polisiklik hidrokarbonlu bileşikler? ve diğer bazı maddeler (arsenik, krom, nikel, v.sadir. İngiltere?de 1956?da yapllaI araştırmada hekimler arasında sigara kullananlar ve kullanmayanların akciğer kanserinden ölüm oranlarının mukayesesi neticesi sigara içmeyenlerde akciğer kanserinden ölüm oranı yüzbinde 7 iken, az kullananlarda yüzbinde 47 (takriben 7 kat fazla), orta derecede kullananlarda yüzbinde 86 (13 kat fazla) çok fazla kullananlarda yüzbinde 166 (24 kat fazla) bulunmuştur. 1905?1950 seneleri arasında kanser ölümleri ve tütün tüketimi arasındaki ilgiyi belirtmek için yapılan istatistikler neticesi aşağıdaki grafik eLde edilmiştir. Sigara dumanında bulunan kanserojen maddelerden en önemlisi ?3,4 ?benzpiren?dir. Bu madde tütün yaprağının damar ve kütin kısımlarından (düşük kaliteli tütün yapraklarından). mamul sigaralarda bol miktarda mevcudtur. Bü amaçla Amerikan MilI? Kanser Enstitüsüniin -Tütün İşleri Grubu ve ABD Tarım Bakanlığı Uzmanları ile ilim adamlarının ortak araştırmaları netidesi daha az rizikolu bir sigara imali başarıldı. 30 seneden beri kullanılan sigaralar- da, bir tek sigarada ortalama 43 mg. katran ve 3 mg. nikotin bulunurken; bu yeni imal edilen sigarada 9 mg. katran ve 1 mg?den daha az nikotin bulunmaktadır. Bu sigaraların seri imalatından sonra Amerikan Kanser Cemiyetinin (Am.Can. Society) raporlarında da gösterildiği üzere akciğer kanserlerinden ve kalb hastalıklarından ölenlerin sayısı aniden azalmıştır. Bu durum sadece nikotini ve katranı az sigaraların imalinden değil, ayrıca son yıllarda ABD?de sigara içenlerin sayısındaki azalmaya da bağlıdır. Bu gayeyle (sigarayı bıraktırmak için) çeşitli dernekler kurulmuşdu. Bunlardan biri de Sigaradan Kurtulma ve Sıhhat Milli Vakfı?nın 1964? de bir ayda kendine başvuran sigara tiryakilerinden % 45?ine sigarayı bıraktırmayı başarmış; 1970 de bu oran % 65?e, 1975 de % 80?85?e çıkmıştır. Sigara yalnız içenleri değil,içmeyenleri de etkilemektedir. Buna ?mecbur? sigara içme? adı verilmiştir. Sigara içenlerin etkilendiği birçok maddeler, sigara dumanlı havada bulunmaktadır. Bu havıda tütünün yanmasından hasıl olan t£li duman (kendiliğinden yanmakta olan sigaradan çıkan duman) haricinde kişinin dışarıya üflediği dumanda bulunur. Bu duman içeriye çekilen dumanın yarısı miktarında COi haizdir. üli dumandaki CO miktarı asıl dumandaki (içeriye çekilip üflenen)?den 4,7 kat daha fazla bulunmuştur. Buna göre kendiliğinden yanmaya terkedilen bir tek sigaradan çıkan (tali) dumandaki CO miktarı, aynı odada takriben 5 tane sigara içilmiş gibi insan sağlığına zararlıdır. Yapılan istatistikler, sigara içenlerin % 15?22?sinin, içmeyenlerin % 60?ının yanlarında sigara içilmesinden rahatsız oldukları bulunmuştur.Bu rahatsızlık hem benedive hem de ruhr yönden olmaktadır. En son araştırmaların neticelerine göre de: Sigara içilen bir odada bir saat kalınırsa 1 ila 35 adet sigara içmiş gibi kişi etkilenmektedir. Tiryaki olmayanlar için (muafiyet kazanamadıklarından) durum daha da kötüdür. Sigaranın menfi tesirleri kadınlar üzerinde daha barizdir. Şöyle ki: Gırtlak kanserine yakalanmış bütün kadınlar mutlaka sigara içmektedirler! ABD?de yapılan araştırmalara göre kadınlarda ağız bölgesi (dil, dudak, tükürük bezleri, bademcik v.s.) kanserlerinin artışı ile sigara tüketimleri arasında bir bağ mevcuttur. Sigara içen hamilelerden doğan çocuklar eksen- ye cılız olur: Fazla sigara içen kadınlarda düşükler, erken doğum, lohusalık arazları, gebelik zehirlenmeleri, âdet bozuklukları, erken menopoz, kısırlık, daha sık görülmektedir. Bütün bunlardan sonra şunları da yazmadan geçemeyeceğiz; tek sigara ömrü günde 7 dakika kısaltır! Sigaranın kalb atış/arını artırması, kan basıncını artırması, kandaki Hb. oksijen yerine CO ile doldurması ve kanser müsebbibi artık maddeleri bırakması için sadece ?3? saniye kafidir. Bir veya iki tek sigara içmek, kan basıncını 10?20 mm-Hg kalb atışlarını dakikada 5?20 vuruş artırır; el ve ayak parmaklarındaki sıcaklığı 2?7°C azaltır. Sigaradan inhale edilen maddelerin % 86?90?u akciğerlerde kalır. Sigaranın bu kadar zararlı olduğunu bile bile içmek kanaatimizce ?Tedrici intihar?dır. Ayrıca ekonomik yönden de her yönü ile (tütün yerine başka ürün yetiştirilebilir, fabrikalarda faydalı şeyler üretilebilir, döviz kaybı olmaz, hastalananların ve ölenlerin sayısı azalır, iş verimi artar v.s.) ve aynı zamanda zarar ve israf kaynağıdır Takdir sigara içenlerin... _________________ * Tütün dumanı % 2, 7 - 6 oranında 00 ihtiva eder ve teneffüs edilen miktarın % 54 ?ü akciğerlerden kana geçer. Kanda oksijen <°2 ? taşıyan, alyuvarlarda bulunan kemoglo bindir (Hb). Hb?in C0?e ilgii 02?e ilgisinden 210-240 hattü 300 defa daha fazladır. Dolayısıyle çok az miktarda 00 bulunan havada Hb?lerin 00 veya 02 ile birleşebilme ihtimali eşit, bazen 00 lehine artmış olabilir. Böylece bol miktarda bir daha artık 02 taşıyamayan atıl Hb; ? karboksi kemoglobih ?(COHb) hasıl olur. İlk olarak oksijensizliğe en hassas organ olan beyin etkilenir. Bir tek sigaranın içilmesi ile 2140 mikrogram 00 hasıl olur. 00m insan vücudu üzerine olan etkisi hem birikicı hem de kalıcıdır. Başlangıçta sigara içen bir kişi ortalama 400 ppm (milyondaki partikül sayısı) veya % 4 oranında 00 çeker. Sonra daha yüksek kan seviyelerine ulaşır. Sigara içmeyen kişilerde kandaki COHb konsantrasyonu % 0,5?1,5?dir. Sigara tiryakilerinde sigara içmedikleri zamanlarda bile asgarı% 6-6 COHb vardır. Çok fazla sigara içenlerde bu miktar % 15?e kadar ulaşabilir. Yani kandaki hemoglobinin % 15?i atıl kalıp, aücak % 85?i kullanılabilir vaziyettedir. Hipoksiye en hassas organlardan biri de gözün görme sinirlerinin bulunduğu kısım olan retinadır. COHb % 3 olduğu zaman gece görüşünü bozar.. Bir tek sigara, görüşü % 2 oranında azaltır.